Voor het begrip Boermarke moeten we ver terug in de tijd. Het is een voorloper van de huidige
gemeenteraden en is voor het eerst schriftelijk vastgelegd in het jaar 1646. Uit historische
gegevens blijkt dat rond 1700 Boermarke Tynaarlo al actief was. Met recht kunnen we dus
zeggen dat onze Boermarke de oudste vereniging van het dorp Tynaarlo is.

“Marke” betekent eigenlijk grens. Toen er in Drenthe meerdere nederzettingen kwamen, bleek
het noodzakelijk grenzen aan te geven, opdat de schaapskudden van de respectievelijke dorpen
elkaar op de heide niet gingen hinderen. Door de jaren heen is de betekenis van het woord
“Marke” verschoven naar het gemeenschappelijke grondgebied in en rondom een Drents dorp
en later ook op de gehele maatschappelijke organisatie. Met “Marke” wordt dan ook wel de
gemeenschap aangeduid die binnen de markegrenzen woont. Omdat dit hoofdzakelijk boeren
waren, lag de zeggenschap over de “Marke” bij de Boermarke.

Bestuursleden van een Boermarke werden volmachten genoemd. Zij werden door de boeren in
het betreffende markegebied aangewezen. Zij zagen erop toe dat de gezamenlijke gronden op
de juiste manier werden gebruikt. Daarnaast riepen de volmachten de gemeenschap op voor
het verrichten van verschillende werkzaamheden: onder andere voor de bouw en onderhoud
van de schaapskooi, het uitvoeren van de schouw van sloten, het onderhoud van de brink(en)
in het dorp, het plaggen van de heide, het zandrijden en onderhouden van de toen nog talrijke
aanwezige zandwegen en Noaberplichten Wanneer de volmachten een oproep deden, diende
een ieder aan de oproep gehoor te geven en dat gebeurde ook.

Langzamerhand kreeg de overheid meer grip op de samenleving en de maatschappij, onder
andere door het instellen van gemeentebesturen rond 1800. Een aantal verantwoordelijkheden
en taken die voorheen bij de Boermarke lag (bijv de Noaberplichten), werd overgenomen door
gemeentelijke diensten met allerlei sociale voorzieningen en door publiekrechtelijke
organisaties (o.a. Waterschap).

In de 20e eeuw, mede door twee wereldoorlogen, werd de roep om een voldoende en
betaalbaar voedselpakket steeds duidelijker. Ook de landbouw ontkwam niet aan de drang tot
productieverhoging en efficiëntie. Heidevelden werden ontgonnen, beekdalen werden
ontwaterd en geschikt gemaakt voor weidegronden. Ruilverkaveling en herinrichting van het
platteland werden uitgevoerd. Zandwegen werden verhard en het beheer en onderhoud
overgedragen aan de Gemeente en Provincie. Houtwallen en bosopstanden kwamen in
onderhoud en beheer bij Staatsbosbeheer. Ook op dit vlak zijn de verantwoordelijkheden en de
daarmee gepaard gaande werkzaamheden voor de Boermarke ingeperkt.

---

Boermarke Tynaarlo Nu

Uit bovenstaande zou je als leek de conclusie kunnen trekken dat een Boermarke heden ten
dage niets meer voorstelt. Niets is minder waar. Wellicht wat minder zichtbaar voor de totale
gemeenschap, maar ook nu kent de Boermarke zijn verantwoordelijkheden en plichten. Elkaar
steunen met als doel gezamenlijk iets te bereiken, is nog steeds van toepassing op de
Boermarke Tynaarlo, zoals bijvoorbeeld bij het onderhoud van het natuurbad, de ijsbaan en het
voormalige Van Wijk en Boerma terrein door het beschikbaar stellen van werktuigen van de
Boermarke.

Om het milieu en de leefomgeving te beschermen heeft de Boermarke een wasplaats, met
slibopvang en olieafscheider, ingericht voor het reinigen van landbouwmachines en werktuigen.
De Boermarke is ook in het bezit van twee vulplaatsen voor sproeimachines, zodat geen
oppervlaktewater gebruikt hoeft te worden.
Eveneens werken we samen met andere Boermarkes bij het inzamelen en hergebruik van
landbouwplastic.

Aan de Osbroeksweg is de werktuigenloods gesitueerd waar de werktuigen staan die in ons
bezit zijn. De landbouwers kunnen deze werktuigen tegen gereduceerd tarief gebruiken voor de
werkzaamheden op hun bedrijf. Deze zijn ook beschikbaar voor de leden van de nabij gelegen
Boermarkes. Verenigingen en organisaties in het dorp kunnen ook, na overleg, gratis gebruik
maken van de aanwezige werktuigen.

Door middel van grondruil tussen akkerbouwers en veehouders, het aanleggen van
spuitvrijzones en akkerranden stimuleren wij de gewas- en de biodiversiteit.
De verhuur van het jachtgebied is in beheer bij de Boermarke. In samenspraak met de
jachtopziener, de jagers en de wildbeheerseenheid “Aa en Hunze” wordt de afschot van
schadelijk wild en de wettelijk verplichte afschot van reebokken besproken en vastgesteld.
De inkomsten van de Boermarke bestaan uit de verhuur van werktuigen en machines en de
verhuur van het jachtveld. Binnen de markegrenzen van onze Boermarke ligt een kleine 1000
hectare landbouwgrond.

De Boermarke Tynaarlo is aangesloten bij de Vereniging van Drentse Boermarken. De Drentse
Boermarken zijn sinds 2016 geplaatst op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed.
Voor meer informatie over de Boermarke Tynaarlo kunt u contact opnemen met:
Mark Timmer, Karrestroeten 1, Tel.: 06 30 12 94 92.